Trước khi vào chi tiết các thành phần tham gia giao dịch Forex như thế nào, chúng ta sẽ cùng đi tìm hiểu về cấu trúc của thị trường Forex nhé.
Trong bài viết này Đội Ngũ TRADERPTKT.COM sẽ chia sẻ đẩy đủ kiến thức về Forex cho các bạn quan tâm về những thành phần tham gia thị trường Forex hiện nay.
Cấu trúc thị trường Forex như thế nào?
Để tiện cho việc so sánh, hãy quan sát cấu trúc của thị trường Chứng khoán như dưới đây:
Theo trạng thái tự nhiên, thị trường chứng khoán rất dễ bị độc quyền. Nó chỉ có một thực thể trung gian kiểm soát giá cả. Tất cả các giao dịch đều phải đi qua trung tâm này. Vì vậy, giá rất dễ bị thay đổi nhằm đem lại lợi nhuận cho sàn giao dịch làm trung gian chứ không phải nhà giao dịch.
Điều đó xảy ra thế nào?
Trong thị trường Chứng khoán, các sàn giao dịch là nơi trung gian sẽ bị yêu cầu phải khớp lệnh của khách hàng. Ví dụ có khối lượng Bán bất ngờ vượt quá khối lượng Mua. Sàn giao dịch, vì yêu cầu phải khớp lệnh mà trong trường hợp này là bên Bán, sẽ bị dư ra một phần Cổ phiếu mà họ không thể Bán cho bên Mua.
Để tránh điều này xảy ra, các Sàn giao dịch đơn giản là giãn chênh lệnh mua/bán (spread) ra nhằm tăng chi phí giao dịch lên, ngăn chặn người Bán tiếp tục Bán thêm. Nói cách khác, Sàn giao dịch có thể thao túng báo giá để phù hợp với nhu cầu của họ.
1. Giao dịch Forex là phi tập trung
Đây là thị trường phi tập trung, tức là không có một sàn giao dịch cụ thể nào quản lý việc định giá, nghĩa là chúng ta sẽ có các mức giá khác nhau từ các đầu mối giá khác nhau. Xem sơ đồ để thấy rõ hơn:
Quy mô thị trường có thể làm bạn bối rối nhưng với việc có nhiều đầu mối cung cấp giá sẽ dẫn đến sự cạnh tranh và từ đó sẽ đem lại nguồn giá cũng như mức phí tốt cho các nhà giao dịch.
2. Các thang bậc trong thị trường Forex
Các thang bậc cho thấy nguồn giá xuống từ đâu và các tổ chức tham gia vào thị trường Forex này như thế nào?
Trên đỉnh của thang bậc này là thị trường liên ngân hàng, bao gồm các ngân hàng lớn nhất và các ngân hàng nhỏ hơn, nhóm này giao dịch trực tiếp với nhau thông qua hệ thống Dịch vụ môi giới điện tử (Electronic Brokering Services – EBS) hoặc hệ thống giao dịch Reuters Dealing 3000 – Spot Matching.
Sự cạnh tranh giữa EBS và Reuter 3000 cũng tương tự như cạnh tranh Pepsi và Coca. Đó là cuộc cạnh tranh dành thị phần của nhau, đồng thời, bên cạnh những sản phẩm – cặp tiền hoặc hàng hóa – tương đồng nhau, mỗi công ty này lại cung cấp những cặp tiền riêng biệt của mình với tính thanh khoản cao hơn đối thủ.
Ví dụ như ở EBS thì các cặp như EURUSD, USDJPY, EURJPY, EURCHF và USDCHF thanh khoản tốt hơn, trong khi đó thì bên Reuter 3000, các cặp GBPUSD, EURGBP, USDCAD, AUDUSD và NZDUSD thanh khoản tốt hơn.
Tất cả ngân hàng là thành viên của hệ thống liên ngân hàng đều có thể thấy tỷ giá mà các ngân hàng khác đề nghị, nhưng không phải là NH nào cũng có thể giao dịch được ở mức giá đó. Giống như trong cuộc sống, mức tỷ giá này sẽ phụ thuộc rất lớn vào UY TÍN đã được gầy dựng trong mối quan hệ giữa các bên giao dịch, có nghĩa là 1 ngân hàng càng có uy tín và tên tuổi thì sẽ lấy được mức tỷ giá tốt.
Bậc dưới trong thang bậc này là các quỹ đầu cơ kín (hedge fund, tập đoàn, các công ty môi giới lớn và các công ty môi giới dạng ECN). Vì các tổ chức dạng này không có mối quan hệ tín nhiệm trực tiếp với các ngân hàng đầu bảng trong việc giao dịch liên ngân hàng, nó sẽ giao dịch thông qua các ngân hàng thương mại. Điều này có nghĩa là mức chênh lệch bid/ask (tức là spread) sẽ cao hơn so với những ngân hàng giao dịch trực tiếp trên thị trường liên ngân hàng.
Nấc cuối cùng là người giao dịch cá nhân. Thực ra trong quá khứ thì rất khó cho đối tượng dạng này tiếp cận với thị trường nhưng với sự phát minh ra internet, hệ thống giao dịch điện tử và các công ty môi giới, những rào chắn ngăn thị trường Forex đã bị dỡ bỏ. Nó giúp tạo điều kiện để người giao dịch cá nhân có thể giao dịch với mức phí ngày càng hợp lý hơn.
Thành phần tham gia giao dịch trên thị trường
Đến những năm 1990 thì thị trường này chỉ dành cho các “ông lớn” giao dịch vì yêu cầu ban đầu về vốn khi giao dịch là bạn phải có từ 10 đên 50 triệu USD. Thời đó, Forex chỉ dành cho các ngân hàng và tổ chức lớn.
Tuy nhiên, với sự lớn mạnh của internet, các công ty môi giới trực tuyến bây giờ hoàn toàn có thể cung cấp tài khoản gian dịch cho nhà đầu tư cá nhân như chúng ta.
Dưới đây là những thành viên giao dịch chính trên thị trường.
1. Các siêu ngân hàng
Thị trường Forex giao ngay liên ngân hàng là một thị trường phi tập trung và nó xác định tỷ giá giao dịch nhờ vào các siêu ngân hàng trên thế giới. Dựa trên lực cung / cầu về các đồng tiền mà các ngân hàng này đặt chào mua / chào bán và chênh lệch mua bán – spread.
Các siêu ngân hàng này hàng ngày giao dịch khối lượng rất lớn cho bản thân nó và khách hàng của nó. Vài siêu ngân hàng loại này có thể kể tên là UBS, Barclay Capital, Deutsche Bank hay Citigroup. Có thể xem thị trường liên ngân hàng chính là thị trường Forex.
2. Các siêu công ty
Các công ty tham gia vào thị trường Forex với mục đích kinh doanh của nó. Như Apple trước hết cần đối đồng USD của nó để lấy đồng JPY khi mà nó cần mua các bộ phân thiết bị điện tử ở Nhật. Vì khối lượng giao dịch của Apple thì nhỏ hơn các siêu ngân hàng nên nó sẽ đàm phán với các ngân hàng thương mại nhỏ hơn cho việc giao dịch.
3. Chỉnh phủ và Ngân hàng trung ương (NHTW)
Chính phủ và các NHTW như NHTW Châu Âu – ECB, NHTW Anh – BoE, Cục dự trữ Liên Bang Mỹ – Federal Reserve (Fed) cũng có tham gia vào thị trường Forex. Cũng như các công ty, các chính phủ tham gia vào thị trường Forex vì hoạt động của họ, cho việc thanh toán thương mại quốc tế hoặc để quản lý dự trữ ngoại hối.
Bên cạnh đó, các NHTW có thể tác động đến thị trường Forex khi họ điều chỉnh tỷ giá hối đoái để quản lý lạm phát. Cách làm đó sẽ tác động đến giá trị đồng tiền. Có nhiều khi NHTW cũng can thiệp vào thị trường Forex nhằm định giá lại đồng tiền của quốc gia khi họ nghĩ giá quá cao hoặc quá thấp, bằng cách mua / bán khối lượng lớn đồng tiền nhằm tạo biến đổi trong tỷ giá.
4. Dân đầu cơ
Dạng này đóng góp 90% khối lượng giao dịch trên thị trường. Nhà đầu tư tham gia vào thị trường Forex với mong muốn kiếm lợi nhuận từ nó.
Lịch sử thị trường Forex
Kết thúc chiến tranh thế giới thứ 2, cả thế giới suy kiệt và các nước phương tây cảm thấy cần phải có một hệ thống để ổn định nền kinh tế toàn cầu.
Được biết đến với tên “Hiệp định Bretton Woods”, hiệp định này đã đặt ra tỷ giá giữa tất cả các đồng tiền so với vàng. Điều này giúp ổn định tỷ giá trong một giai đoạn nhất định, nhưng sau đó, các nền kinh tế lớn bắt đầu thay đổi với tốc độ khác nhau và hệ thống này đã trở nên lỗi thời và bó buộc
Vào khoảng 1971, hệ thống Bretton Woods này đã bị bỏ rơi và thay thế bằng hệ thống định giá tiền tệ khác. Với Mỹ đóng vai trò chủ chốt, giá tiền tệ được thả nổi và tỷ giá được xác định thông qua cung cầu
Đầu tiên cũng có chút khó khăn trong việc xác định tỷ giá nhưng sự tiến bộ của công nghệ đã giúp điều này trở nên dễ dàng hơn
Vào những năm 1990, khi mà máy tính được sử dụng rộng rãi cộng với sự bùng nổ của internet, các ngân hàng bắt đầu tạo ra các phần mềm giao dịch. Các phần mềm này được thiết kế để cung cấp giá trực tuyến cho khách hàng, giúp họ tự giao dịch với mức giá thực đó.
Bước tiếp theo là họ đẩy mạnh phát triển phần mềm để cung cấp cho nhà đầu tư cá nhân, từ đó nhà đầu tư cá nhân có thể giao dịch với khối lượng nhỏ và giá cả trực tuyến Công ty môi giới Forex cho khách hàng cá nhân
Trong quá khứ, chỉ có các nhà đầu cơ lớn và những quỹ nhiều tiền mới có thể giao dịch Forex, nhưng nhờ các công ty môi giới cho khách cá nhân cộng với mạng internet mà bây giờ ai cũng có thể giao dịch được.
Bây giờ muốn giao dịch thì đơn giản thôi, chỉ cần liên hệ với công ty môi giới, mở tài khoản, nộp tiền ký quỹ và thoải mái giao dịch.
Công ty môi giới thường có 2 loại:
- Tạo lập thị trường (market maker), loại này tự đặt ra mức giá chào mua (bid) và mức giá chào bán (ask) riêng nó.
- Hệ thống giao dịch điện tử – Electronic Communications Networks (ECN), cung cấp mức giá chào mua / chào bán tốt nhất mà nó lấy được từ nhiều nguồn khác nhau trên hệ thống liên ngân hàng.
Người tạo lập thị trường – Market makers
Ví dụ bạn muốn sang Pháp ăn món ốc sên, vì vậy, bạn cần phải đổi tiền của bạn sang đồng EUR để ăn uống tại nước Pháp. Bạn ra ngân hàng hoặc nơi mua bán ngoại tệ và giao dịch. Đối với ngân hàng hoặc nơi mua bán đó, họ đã giao dịch ngược hướng với bạn khi bạn đồng ý chuyển đổi từ tiền mình có sang đồng EUR (còn họ là từ đồng EUR sang đồng tiền của bạn).
Nơi mua bán sẽ đưa ra một chênh lệch (spead) giữa giá họ mua vào (giá chào mua: bid)/ giá họ bán ra (giá chào bán: ask). Ví dụ: giá chào mua – bid – EUR/USD hiện tại là 1.2000 và giá chào bán – ask – hiện tại là 1.2002, vì vậy, chênh lệch – spread – sẽ là 0.0002. Mặc dù nó có vẻ rất nhỏ nhưng nếu bạn tính đến khối lượng giao dịch lên đến hàng triệu giao dịch mỗi ngày trên thị trường, bạn sẽ thấy một khoản lợi nhuận lớn cho những nhà tạo lập thị trường – market makers.
Bạn cần hiểu rằng những nhà tạo lập thị trường là một thành phần căn bản của thị trường Forex. Những nhà tạo lập thị trường bán lẻ cung cấp tính thanh khoản bằng cách “đóng gói lại” những khối lượng giao dịch lớn từ các nhà cung cấp sĩ thành những khối lượng giao dịch nhỏ hơn. Không có họ, sẽ rất khó cho những người giao dịch nhỏ lẻ tham gia vào thị trường.
Hệ thống giao dịch điện tử – ECN
Hệ thống giao dịch điện tử – ECN (Electronic Communications Network) là tên của một phần mềm giao dịch tự động khớp lệnh mua/bán của khách hàng tại một giá nhất định. Giá này đến từ những nhà tạo lập thị trường, ngân hàng hoặc những người giao dịch khác nhau thông qua hệ thống ECN.
Khi một lệnh mua/bán được đặt, nó sẽ được khớp với giá chào mua/chào bán tốt nhất có thể dựa vào khả năng của người giao dịch để thiết lập giá của họ, công ty môi giới dạng ECN thường sẽ thu một khoản phí nhỏ cho mỗi giao dịch của bạn. Sự kết hợp giữa chênh lệch mua bán thấp và phí giao dịch thấp thường dẫn đến chi phí giao dịch thấp hơn khi giao dịch với các công ty môi giới dạng ECN.
»Hướng dẫn sử dụng chỉ báo RSI hiệu quả
Trong bài này bạn đã hiểu được cấu trúc thị trường Forex cũng như những thành phần tham gia thị trường gồm những ai? Việc hiểu được về thị trường mà chúng ta đang giao dịch để kiếm tiền trên đó là rất quan trọng. Điều đó sẽ giúp chúng ta hiểu được bản chất của thị trường là gì, có những suy nghĩ đúng đắn hơn về thị trường, từ đó có những quyết định chính xác.
