Trong giao dịch tài chính, có lẽ tâm lý là thứ khó nhất để khắc phục. Để thành công bạn phải trải quá một quá trình rèn luyện lâu dài, thực hành đi thực hành lại rất nhiều lần. Rất nhiều lần tự hứa với bản thân là sẽ làm được. Nhưng khi tham gia vào thị trường, mỗi quyết định được mất đề ảnh hưởng đến số tiền bạn đang có. Vì vậy, để đưa ra những quyết định chính xác là việc rất khó khăn. Có lúc bạn tham lam quá nhưng lại có lúc bạn lại sợ hãi với những biến động của thị trường. Vậy làm sao để khắc phục được điều này?
Tâm Lý Giao Dịch Là Gì?
Tâm lý giao dịch được xem là những yếu tố tác động đến cảm xúc, đến quyết định của nhà giao dịch (trader) khi chuẩn bị thực hiện một giao dịch hay đang ở nắm giữ một giao dịch nào đó. Tâm lý giao dịch đôi khi khiến nhà giao dịch đưa ra quyết định không chuẩn xác, cảm tính, nóng vội hoặc chậm trễ.
Tâm lý giao dịch thường được nhắc tới trong thị trường tài chính bởi hai cảm xúc là tham lam và sợ hãi. Hai yếu tố cảm xúc này chi phối khiến nhà giao dịch không tuân thủ được kế hoạch giao dịch của mình và được xem là “kẻ thù” số 1 của các nhà giao dịch. Tuy nhiên, hai cảm xúc này luôn tồn tại trong tâm lý giao dịch và không thể nào loại bỏ nó.
Khi nhà giao dịch nhận được một tin tức xấu, hoặc đơn giản là hiện có một giao dịch đang thua lỗ, một số nhà giao dịch sẽ cảm thấy sợ hãi. Cảm giác sợ hãi này là cảm giác sợ mất vốn, sợ thua lỗ, sợ mọi thứ tiếp tục xấu đi. Nhà giao dịch vì vậy thường cố gắng giữ các giao dịch lỗ với suy nghĩ nếu cắt bỏ sẽ bị mất tiền. Đôi khi những thua lỗ nhỏ ban đầu trở nên nặng nề hơn về sau do nhà giao dịch không chịu cắt lỗ, dẫn đến các rủi ro lớn hơn cho khoản đầu tư.
Cảm giác tham lam đến khi nhà giao dịch muốn chốt một giao dịch thật sớm để hiện thực hóa lợi nhuận, hoặc giữ giao dịch quá lâu nhằm để tối đa hóa lợi nhuận mà không nhận ra rằng xu hướng mình đang theo đuổi đã đảo chiều.
Dù là tham lam hay sợ hãi, các tâm lý giao dịch này đều tác động tiêu cực đến nhà giao dịch, khiến họ giữ chặt các giao dịch thua lỗ, đóng sớm hoặc giữ quá lâu các giao dịch lợi nhuận, giao dịch quá nhiều hoặc không dám giao dịch, … và còn một số vấn đề khác.
1. Tham Lam
Nhà giao dịch (trader) tham lam khi họ không chốt lời bởi vì họ nghĩ rằng giá sẽ đi theo chiều hướng có lợi cho họ mãi mãi. Một điều mà các Trader tham lam hay làm là thêm lệnh chỉ đơn giản là bởi vì thị trường đã di chuyển có lợi cho họ.
Bạn có thể thêm lệnh nếu bạn dựa trên hệ thống giao dịch, nhưng chỉ làm vậy khi thị trường đã di chuyển theo hướng của bạn được một chút và thường đó là một hành động sinh ra tham lam.
Rõ ràng là việc mạo hiểm quá nhiều vào một giao dịch từ đầu là một điều quá tham lam. Vấn đề ở đây là bạn cần phải rất cẩn thận với sự tham lam, bởi vì nó có thể len lỏi trong bạn và nhanh chóng phá hủy tài khoản giao dịch của bạn.
2. Sợ Hãi
Nhà giao dịch (trader) trở nên sợ vào thị trường thường là khi họ là người mới và chưa nắm vững một chiến lược giao dịch hiệu quả nào. Sợ hãi cũng có thể phát sinh ở Trader sau khi họ bị thua liên tiếp nhiều lệnh, hoặc sau khi bị lỗ lớn hơn so với những gì mà họ chịu được về cảm xúc.
Để chinh phục nỗi sợ hãi của thị trường, chủ yếu là bạn phải chắc chắn rằng bạn không bao giờ dám mạo hiểm số tiền nhiều hơn số mà bạn cảm thấy hài lòng khi để mất nó. Nếu bạn là hoàn toàn hài lòng với số tiền bạn có nguy cơ mất thì không có gì để lo sợ cả. Sợ hãi có thể là một cảm xúc rất hạn chế cho Trader vì nó có thể làm bạn bỏ lỡ các cơ hội giao dịch tốt.
Tâm Lý Giao Dịch Giữa Tài Khoản Demo Và Live
Là một nhà giao dịch mới, bạn được khuyến khích thực hành giao dịch demo trước khi giao dịch tài khoản thật.
Thông qua giao dịch Demo, bạn đã có thể trau dồi các kỹ năng giao dịch cơ bản, phát triển một kế hoạch giao dịch, thực hiện quản lý rủi ro thích hợp và hiểu tâm lý giao dịch (ít nhất chúng ta hy vọng như vậy!). Đồng thời, bạn không nên đặt nặng việc kiếm được Tiền ngay từ đầu. Một khi bạn đã có thể chứng minh khả năng sinh lợi phù hợp và xây dựng sự tự tin của bạn trong việc giao dịch, đây chính là thời điểm bạn mở một tài khoản giao dịch tiền thật.
Vì bạn đã đạt được những chiến thắng liên tiếp trên bản Demo, nên lợi nhuận khổng lồ với tiền thật không phải là điều quá khó khăn, đúng không?
WRONG!
Khi phần lớn người mới chiến thắng với tài khoản Demo họ thường tin rằng kết quả giao dịch demo của họ có thể dễ dàng nhân rộng trên một tài khoản thực. Bởi vì điều đó, một số đã rất thất vọng khi họ nhận ra rằng điều này không phải luôn luôn đúng. Dưới đây là một vài lý do tại sao?
1. Tiền Thật Có Nghĩa Là Cảm Xúc Thực Sự
Với tư cách là nhà giao dịch, chúng tôi cố gắng vô cảm khi ra quyết định giao dịch. Tuy nhiên, loại bỏ cảm xúc của một con người hoàn toàn không hề đơn giản. Tâm lý giao dịch sẽ bị ảnh hưởng khi tài khoản của bạn tăng lên hoặc có nguy cơ bị tổn thất.
Để minh họa, so sánh những gì bạn cảm thấy khi bạn lần đầu tiên được giao dịch trên tài khoản demo so với cách bạn cảm thấy khi bạn giao dịch tiền thật. Trái tim bạn đập nhanh hơn? Bạn có cảm thấy hồi hộp không? Bàn tay của bạn có hơi run rẩy không?
Khi đó cảm xúc trong bạn mới là thực sự, đó là cảm xúc mà giao dịch demo không thể mang lại cho bạn! Nó giống như nụ hôn đầu đời của bạn vậy
2. Không Có Rủi Ro Tiền Bạc Thực Sự Khi Giao Dịch Demo
Ngay cả khi bạn đã cố gắng xử lý tài khoản Demo của mình như một tài khoản thực, sự thật là không có rủi ro về tiền bạc thực sự nào trên bản Demo. Bạn có thể bị một vài tổn thất ở đâu đó trong quá trình giao dịch nhưng, bên trong của tâm trí của bạn, bạn biết rằng bạn có thể mở thêm nhiều tài khoản Demo khác bất kỳ lúc nào.
Nếu bạn thực hiện một tấn sai lầm trên bản Demo, bạn có thể được an ủi bởi thực tế là bạn có thể bắt đầu lại một cách dễ dàng và không có áp lực nhiều đối với bạn.
Ngược lại, những sai lầm trong việc giao dịch tiền thật có thể làm tổn thương niềm tin giao dịch của bạn và có thể quyết định đến khả năng giao dịch của bạn sau này, bạn thường không có nhiều sự lựa chọn làm lại từ đầu, mọi sai lầm của bạn đều bị trả giá bằng chính những đồng tiền mà bạn phải mất mồ hồi công sức mới kiếm ra được.
Từ đó ta thấy được, những áp lực tâm lý, những căng thẳng và những tổn thất phải chịu phải khi chúng ta đưa ra mỗi quyết định với mỗi giao dịch tiền thật.
3. Sự Cám Dỗ Ảnh Hưởng Đến Tâm Lý Giao Dịch Sẽ Mạnh Hơn Trong Live Trading
Bởi vì bạn đang đối mặt với rủi ro tiền bạc thực sự, bạn sẽ có nhiều cảm xúc đầu tư vào kết quả của các giao dịch của bạn. Kết quả là, sự cám dỗ để trở lại thói quen giao dịch xấu của bạn sẽ mạnh hơn rất nhiều.
Chỉ khi bạn nghĩ rằng cuối cùng bạn đã vượt qua những thói quen đó, bạn có thể thấy mình gặp phải những lỗi giao dịch thông thường như di chuyển mức dừng lỗ của bạn, cắt những giao dịch tốt sớm và trả thù thị trường.
Đối với một số nhà giao dịch, họ chỉ mong muốn chứng minh rằng tài khoản thực của họ có thể sinh lợi mà bỏ quên kế hoạch giao dịch của chính mình. Việc giao dịch tài khoản thực thành công là không hề đơn giản.
Vậy làm thế nào bạn có thể đối phó với những khác biệt này?
Một cách tốt để thu hẹp khoảng cách giữa bản Demo và giao dịch tài khoản thật là sao chép trạng thái tinh thần của giao dịch vô cảm mà bạn đã thực hành trên bản Demo.
Bạn có thể làm điều này bằng cách tập trung vào quá trình chứ không phải lợi nhuận. Thực hiện một giao dịch tại một thời điểm, tập trung vào việc bám sát kế hoạch của bạn và thực hiện quản lý rủi ro thích hợp. Hãy chắc chắn rằng bạn đang giao dịch tiền mà bạn có thể đủ khả năng để mất. Điều này sẽ làm giảm áp lực và giúp bạn tập trung vào các giao dịch của mình tốt hơn.
Một cách hay khác để lặp lại thành công giao dịch Demo của bạn là giữ thói quen giao dịch tốt.
Viết ra những gì đang diễn ra trong các giao dịch thực của bạn. Chúng khác nhau như thế nào với các giao dịch Demo thông thường? Các phản ứng và quyết định giao dịch của bạn có khác nhau khi bạn giao dịch tiền thật không? Bạn có làm điều gì đó tốt hơn không?
Bằng cách ghi nhận những sai lầm mà bạn đã thực hiện trên một tài khoản thực mà bạn thường không thực hiện trên bản Demo, bạn sẽ có một ý tưởng về các vấn đề chính xác mà bạn cần phải làm.
Tư Duy Giao Dịch Hiệu Quả
Một tư duy giao dịch hiệu quả là kết quả của việc thực hiện rất nhiều điều đúng đắn, và nó đòi hỏi sự nỗ lực nghiêm túc của Trader.
Nó không quá khó khăn để đạt được, nhưng nếu bạn muốn phát triển một tư duy giao dịch hiệu quả, bạn phải chấp nhận những thực tế của thị trường.
- Bạn cần phải có một hệ thống giao dịch tốt
- Một chiến lược giao dịch rõ ràng
- Một quản lý vốn phù hợp
- Đặc biệt bạn phải nghiêm túc và kỷ luật chấp hành những gì đã đặt ra.
Để Có Một Tâm Lý Giao Dịch Hiệu Quả?
Để có tâm lý giao dịch tốt, nhà giao dịch nên xây dựng được một kế hoạch giao dịch thật chặt chẽ và tuân thủ nó tuyệt đối.
Kế hoạch giao dịch bao gồm các điểm dừng lỗ, chốt lời, tỷ lệ rủi ro lợi nhuận, các quy tắc quản lý vốn,… Khi đã cụ thể hóa và xây dựng thành công một kế hoạch giao dịch, nhà giao dịch sẽ hạn chế được cảm xúc trên thị trường.
Bên cạnh đó, việc tập luyện thói quen thường xuyên ghi chú và xem lại nhật ký giao dịch cũng là một cách thức giúp nhà giao dịch phát hiện ra các lỗi tâm lý giao dịch của mình để có thể tìm biện pháp khắc phục, trước khi lỗi tâm lý giao dịch biến thành những thói quen xấu, ảnh hưởng lớn đến công việc giao dịch của nhà giao dịch.
Trên đây, là những gì bạn cần biết về Tâm lý giao dịch trên thị trường tài chính Forex, Bitcoin, Chứng khoán mà Team TRADERPTKT đã đúc kết. Đây là thị trường liên quan đến tiền bạc, một vấn đề rất nhạy cảm, rất dễ ảnh hưởng đến cảm xúc của bạn. Vì vậy, để giao dịch tốt trên thị trường bạn cần phải có một kế hoạch rõ ràng nhằm loại bỏ những cảm xúc trong quá trình giao dịch của bạn. Từ đó có thể giúp bạn giao dịch tốt hơn và hướng tới trở thành một nhà giao dịch chuyên nghiệp. Chúc bạn thành công!
